 |
|
 |  ساوا و خۆراکی ڕه‌ق، چ شتێک و چ کاتێک خۆراکی ڕه‌ق بدرێته ساوا؟ ساوایه‌کان ئاماده‌ن بۆ خۆراکی ڕه‌ق له نێوان ته‌مه‌نی 4 مانگی بۆ 6
مانگی. لێره که‌ی – چۆن- بۆ په‌ڕینه‌وه
له شیری مه‌مکی دایک یاخود قووتوو بۆ خۆراکی ڕه‌ق. ئایا ساوایه‌که‌ت حه‌ز به‌و خۆراکه ده‌کات که تۆ دیخۆی؟ ئایا ساوایه‌که‌ت
ده‌می ده‌کاته‌وه کاتێک مڵاک ببه‌ی بۆ ده‌می؟ له‌وانه‌یه ئێستا کاتی ناساندنی
خۆراکی ڕه‌ق بێت. به‌ڵام نه‌که‌ی له پڕێک به‌ته‌واوی خۆراکی ساوا بگۆڕی، وورده
وورده بیگۆڕه. ئایا ساوایه‌که‌ت ئاماده‌یه بۆ خۆراکی ڕه‌ق؟ شیری مه‌مه‌کی دایک یاخود قووتوو ته‌نها خۆراکه که ساوایه‌کی تازه له‌دایک
بوو پێویستیه‌تی. له نێوان 4-6 مانگی، ساوایه‌که‌ت ده‌ست ده‌کات به فێربوونی گواسته‌نه‌وه‌ی
خۆراک له به‌شی پێشه‌وه‌ی ده‌م بۆ به‌شی دواوه‌ی ده‌م بۆ قووتدان. له هه‌مان
کاتدا ساوا ده‌توانیت کۆنتڕۆڵی هاوسه‌نگی سه‌ری خۆی بکات کا پێویسته بۆ خواردنی
خۆراکی ڕه‌ق. زۆربه‌ی ساواه‌کان ئاماده‌ن بۆ خواردنی خۆراکی ڕه‌ق له نێوان 4 مانگی بۆ 6
مانگی ته‌مه‌ن. سه‌یری ساوایه‌که‌ت بکه وه‌ڵامی ئه‌م پرسیاره‌نه بده‌وه؛ ئایا ساوایه‌که‌ت ده‌توانێت سه‌ری خۆی به قیتی هه‌ڵبگرێت؟ ئایا ساوایه‌که‌ت ده‌توانێت دابنیشێت به پاڵپشتی شتێک وه‌ک بالیف..هتد؟؟ ئایا ساوایه‌که‌ت حه‌زده‌کات ئه‌و خواردنه بخوات که تۆ ده‌یخۆی؟ ئه‌گه‌ر تۆ وه‌ڵامی یه‌کێک له‌م پرسیارانه‌ی سه‌ره‌وه‌ت داوه به نا، ئه‌وا
پێویست ناکات ده‌ست به درخواردنی خۆراکی ڕه‌ق بکه‌ی بۆ ساوایه‌که‌ت. چ بدرێ به ساوا و که‌ی؟ به‌رده‌وام به له پێدانی شیری مه‌مه‌کی یاخود قووتوو هه‌روه‌ک جاران.
کاتێک پزیشک پێت ده‌ڵێت ئیستا ده‌توانی ده‌ست
به زیارد کردنی خۆراکی ڕه‌ق بکه‌ی بۆ خۆراکی شله‌ی ساوا، ئه‌و کات؛ ده‌ست پێبکه به خۆراکی سریلاک (دانه‌وێله‌ی ساوا). یه‌ک مڵاکی چا (5 ملی
میته‌ر) له‌گه‌ڵ 4-5 مڵاکی چا له شیری مه‌مک
یاخود قووتوو. پاشان یارمه‌تی ساوایه‌که‌ت بده بۆ ئه‌وه‌ی به قیتی دابنیشێت، به
مڵاکی بچووک گیراوه‌که بده ساوایه‌که‌ت یه‌ک جار یاخود دوو جار له ڕۆژێک. کاتێک
ساوایه‌کت توانی ئه‌مه گیره‌وه‌یه قووت بدات، هه‌وڵبده له جاری داهاتوو که‌متر
شله‌ی بێت. هه‌ندێک له ساوایه‌کان یه‌کسه‌ره ئه‌م گیراوه‌یه ده‌خۆن له سه‌ره‌تاوه،
هه‌ندێکی تر حه‌زی لێناکه‌ن، پێویسته ئارامت هه‌بێت، هه‌فته‌یه‌ک یان دوو چاوه‌ڕوان
به پاشان دووباره هه‌وڵبده‌وه. گۆشت و سه‌وزه و میوه زیاد بکه. کاتێک ساوایه‌که‌ت توانی سریلاک بخوات،
وورده وورده گۆشت و سه‌وزه و میوه زیاد بکه بۆ خۆراکی. له سه‌ره‌تادا یه‌ک
جۆر زیاد بکه و چاوه‌ڕوان بکه بۆ ماوه‌ی هه‌فته‌یه‌ک له نێوان هه‌ر جۆره
خواردنێکی نوێ، ئه‌گه‌ر ساوایه‌که‌ت کاردانه‌وه‌ی خراپی هه‌بوو بۆ هه‌ر جۆره
خۆراکێک وه‌ک (سک چوون، ڕشانه‌وه، یاخود سوور هه‌ڵگه‌ڕانی پێست) ئه‌و کات تۆ ده‌زانی
کام جۆر خواردن به‌رپرسیاره. له ته‌مه‌نی 8-10 مانگی، زۆربه‌ری ساوایه‌کان ده‌توانن خۆراکی بچوکی نه‌رم
به په‌نجه هه‌ڵبگرن. له‌م کاته ده‌توانی میوه‌یی نه‌رم، یاخود خوراکی نه‌رمی
باش کوڵاو. له‌گه‌ڵ گه‌یشتن به ته‌مه‌نی یه‌ک ساڵی، ئه‌و خواردنانه‌ی که ته‌واوی ئه‌ندامانی
خێزان ده‌یخۆن، ده‌بێته خۆراکی ساواش. ئه‌مه‌ت له‌بیرنه‌چێت که به‌رده‌وام بیت
له شیردانی مه‌مکت یاخود قووتوو به ساوایه‌که‌ت له نێوان یاخود له‌گه‌ڵ ژه‌مه‌کان. بۆ ڕێگرتن له حساسیه‌ی خۆراک، له‌سه‌ر دایک و باوکان پێویسته که خۆراکی
هێلکه و ماسی و فستق عبید به دووربگرن له ساوایه‌کانیان. هه‌رچه‌نده ئه‌مڕۆ
هیچ له لێکۆلینه‌وه‌کان ئه‌مه دووپات ناکه‌نه‌وه که دوور ڕاگرتنی منداڵ له‌م
جۆره خۆراکانه له ته‌مه‌نی زوویی ببێته هۆی ڕێگرتن له دروست بوونی حساسیه بۆ
خۆراک. به‌ڵام هێشتا بیرۆکه‌یه‌کی باشه پشکنین بکه له‌گه‌ڵ پزیشک ئه‌گه‌ر هاتوو
یه‌کێک له خمه‌کانت حساسیه‌ی هه‌بوو بۆ خۆراک. هه‌روه‌ها ئه‌مه‌ت له بیر بێت که
ده‌نکه فست عه‌بید ساوایه‌که‌ت ده‌خاته مه‌ترسی خنکانه‌وه. ئه‌ی له باره‌ی شه‌ربه‌ت؟؟! ده‌توانی که‌مێک پێشکه‌ش بکه به ساوایه‌که‌ت، 100% له شه‌ربه‌تی میوه
کاتێک ساوایه‌که‌ت ده‌گاته ته‌مه‌نی 9 مانگی. شه‌ربه‌ت به‌شێکی گرنگ نیه له
خۆراکی ساوا، هه‌روه‌ها خواردنه‌وه‌ی شه‌ربه‌ت ئه‌و سووده‌ی نیه وه‌ک ئه‌و خۆراکه‌ی
که لێی دروست کراوه. ئه‌گه‌ر تۆ بڕیارت دا شه‌ربه‌ت بده‌ی به ساوایه‌که‌ت، ڕۆژانه له 4 ئۆنس
(118 ملی لیتر) زیاتر نه‌ده‌ی، شه‌ربه‌تی زۆر له‌وانه‌یه ببێته هۆی سه‌رهه‌ڵدانی
کێشه‌ی کێش و سک چوونی هه‌روه‌ها ئاره‌زووی خواردن بۆ خۆراکی ڕه‌ق له ساوا تێکده‌دات.
مژینی شه‌ربه‌ت له کاتی ڕۆژ یاخود له کاتی نووستن ده‌بێته هۆی کلۆر بوونی ددانی
ساوایه‌که‌ت. بزانه چی نابێت بدرێته ساوا! شیری چێل و ترشه‌مه‌نی و هه‌نگوین نه‌ده‌ی به ساوا پێش ته‌مه‌نی یه‌ک
ساڵی. شیری چێڵ پێویستی خۆراکی بۆ ساوا پڕ ناکاته‌وه. شیری چێڵ سه‌رچاوه‌یه‌کی
باش نیه بۆ ئاسن بۆ ساوا، که ساوایه‌که تووشی که‌می خوێنی جۆری ئاسن ده‌کات.
ترشه‌مه‌نیه‌کان ده‌بنه هۆی سوور هه‌ڵگه‌ڕانێکی به ئازاری ده‌ورو به‌ری ناوچه‌ی
حفاضة. هه‌وروه‌ها هه‌نگوین له‌وانه‌ی له‌وانه‌ی تۆوی تێدابێت که ئه‌میش ده‌بێته
هۆی نه‌خۆشی سه‌خت. ئه‌و جۆره خواردنانه مه‌ده به ساوا که ساوا ڕووبه‌ڕووی
خنکان ده‌که‌نه‌وه، وه‌ک؛ خۆراکی بچوکی خزێو، وه‌ک ده‌نکه ترێ خۆراکی ووشک که گرانه بۆ ساوا بیجوێت، وه‌ک ده‌نکه شه‌مده‌ری، فست عه‌بید ئه‌و جۆره خۆراکانه‌ی که به‌یه‌که‌وه ده‌نوسێن، وه‌ک مێووژ |
پزیشک بۆ هه‌موان www.pzishk.co.cc مافی له‌به‌رگرتنه‌وه‌ی پارێزراوه 2008 ©
